Kefir to produkt smaczny i bardzo prosty w przygotowaniu. Jak przygotować go
samodzielnie w domu?
Kefir można kupić w niemal każdym sklepie spożywczym. Ten charakterystyczny napój
świetnie smakuje solo, ale sprawdza się także w kuchni i stanowi bazę do
przygotowywania innych przysmaków. Okazuje się też, że chcąc skosztować tego
mlecznego specjału, nie trzeba od razu sięgać po produkty ze sklepowej półki – kefir
można stosunkowo łatwo i niskim kosztem przygotować samodzielnie.
Czym jest popularny kefir?
Można kupić go w plastikowych kubeczkach, w butelkach i podaje się go najczęściej,
gdy jest już schłodzony – kefir to napój, który na stałe wpisał się w zwyczaje
żywieniowe Polaków. Mimo tego niektórzy ciągle mylą go ze zsiadłym mlekiem czy
maślanką, co jest poważnym błędem.
Maślanka powstaje podczas produkcji masła – na skutek zmaślania śmietanki. Do
napoju dodaje się następnie odpowiednie szczepy bakterii, aby mógł zajść proces
fermentacji. Natomiast zsiadłe mleko to nic innego jak produkt mleczny powstały
jedynie na skutek skwaśnienia.
Kefir jest napojem mlecznym, który powstaje po dodaniu do mleka grzybków
kefirowych. To dzięki nim zaczyna ono fermentować i zyskuje swój charakterystyczny
smak. Kefir ma dosyć gęstą, kremową konsystencję i wyraziste walory smakowe. Jest
lekko kwaśny i bywa delikatnie, przyjemnie musujący, dlatego skutecznie orzeźwia
oraz gasi pragnienie. To, jak będzie on smakował, w dużej mierze zależy od sposobu, w
jaki była prowadzona fermentacja i od ilości dodanych grzybków kefirowych.
Kefir – krótka historia
Ten popularnym i lubiany mleczny napój ma swoje korzenie w odległym, północnym
Kaukazie. Od wieków był produkowany przez tubylcze plemiona zamieszkujące te
tereny. Ludzie żyjący w tym pustynnym regionie zajmowali się hodowlą bydła, a mięso
i mleko stanowiły podstawę ich diety.
By przygotować kefir, wykorzystywano ziarno kefirowe, przy pomocy którego
fermentowano mleko. Było ono nazywane także prosem proroka, gdyż musujący,
kwaśny mleczny napój robił swego czasu taką furorę, iż jego recepturę przypisywano
samemu Mahometowi.
Kefir jest znany szerzej w Europie dopiero od XX wieku. Legenda głosi, że pewien
kaukaski Mirza został podstępem zmuszony do ofiarowania grzybków fermentacyjnych
rosyjskiemu kupcowi – w ten sposób musujący napój z mleka miał pojawić się w
Moskwie.
Polscy i rosyjscy lekarze oraz przyrodnicy dokładnie zbadali właściwości kefiru i
stwierdzili, że ma on szereg wartości odżywczych i działanie lecznicze. W Polsce
kaukaski napój stał się sławny dzięki Klaudii Sigalinie, która przywiozła ze sobą z Gruzji
grzybki kefirowe. To za jej sprawą powstał w Warszawie Pierwszy Specjalny Zakład
Kefirowy. Od tego czasu dostępność kefiru rosła, a dziś jest on jednym z
popularniejszych produktów mlecznych.
Na bazie czego może powstać domowy kefir?
W Polsce najbardziej popularny jest kefir produkowany ze sfermentowanego mleka
krowiego – przyrządza się go na skalę przemysłową oraz w domach. Jednak aby
cieszyć się smakiem tego musującego, mlecznego napoju można wykorzystać do jego
przygotowania też inną bazę.
Tam, skąd pochodzi kefir, często produkowano go także z mleka owczego i koziego.
Ponadto do dziś w Kazachstanie i w Turcji pije się shubat. Jest to tradycyjny rodzaj
kefiru, który przyrządza się w procesie fermentacji mleka wielbłądziego.
Co jest potrzebne do przygotowania domowego
kefiru?
Przyrządzenie zdrowego, domowego kefiru jest bardzo łatwe i nie wymaga użycia wielu
składników. Napój jest gotowy po ok. 24 godzinach od przygotowania, jednak najwięcej
wartości odżywczych i wyrazisty smak zyskuje dopiero 2 dni później.
By przygotować solidną porcję domowego kefiru, potrzebne są:
- 2 l mleka (krowiego lub koziego) – należy pamiętać, aby nie wybierać produktów
UHT. Mleko, z którego powstanie sfermentowany mleczny przysmak, powinno być
pasteryzowane - 4 łyżki ziaren kefirowych (zwanych też grzybkami kefirowymi lub grzybkiem
tybetańskim) – są one łatwo dostępne w sklepach internetowych. Takie kultury
kefirowe są sprzedawane proszku lub w butelce – jeśli wybierzesz ten drugi
produkt, podczas przygotowywania napoju wykorzystaj opakowanie o pojemności
250 ml. - Ziarna kefirowe to kultury bakterii kwasu mlekowego, octowego oraz drożdży.
Grzybki te mają nieregularny kształt i nieco przypominają swoim wyglądem małe
różyczki kalafiora. - naczynie (np. duży słoik) o pojemności przynajmniej 2 l
- gazę
- drewnianą lub szklaną łyżkę.
Jak zrobić kefir domowy krok po kroku? Kefir –
przepis
Aby przyrządzić ten fermentowany napój:
- przygotuj duży słoiki i przelej do niego 2 l mleka
- do mleka dodaj wcześniej opłukane pod bieżącą wodą ziarna kefirowe – można to
zrobić na dwa sposoby. Grzybki możesz umieścić w czystej, jałowej gazie,
delikatnie ją związać i dopiero potem włożyć taki „woreczek” do słoika. Wystarczy
też, że wsypiesz ziarna bezpośrednio do mleka – jednak wtedy będziesz musiał
przecedzić kefir przed podaniem - otwór słoika należy okryć jałową gazą – sprawdza się ona zdecydowanie lepiej niż
tradycyjna nakrętka, gdyż pozwala, aby z fermentującego mleka mogły
swobodnie uchodzić gazy. Naczynie umieść w ciepłym, ale nie nasłonecznionym
miejscu i z dala od przeciągów - kilka razy w ciągu dnia mieszaj kefir lub delikatnie potrząsaj słoikiem, dzięki
czemu odgazujesz mleko - po 24 h przecedź napój lub wyjmij z niego grzybki umieszczone wcześniej w
woreczku z gazy – będzie wtedy gotowy do spożycia.
Domowy kefir możesz przechowywać w lodówce do 3 dni. Ponadto wykorzystywane
ziarna kefirowe możesz użyć ponownie do produkcji kolejnej porcji fermentowanego,
mlecznego napoju. Grzybki możesz też zamrozić i sięgnąć po nie dopiero za jakiś czas.
Pamiętaj też, że ziarna kefirowe nie mogą mieć kontaktu z metalem – dlatego mieszaj
napój najlepiej drewnianą lub szklaną łyżką, a do jego przygotowania używaj wyłącznie
mleka z butelki ze szkła lub plastiku.
Kefir wegański – jak go przygotować?
Wbrew pozorom picia i samodzielnego przygotowywania kefiru nie muszą odmawiać
sobie ci, którzy zrezygnowali ze spożywania produktów pochodzenia zwierzęcego.
Mogą oni przyrządzić pełen wartości odżywczych, fermentowany napój z mleka
roślinnego.
Przepis na wegański kefir domowy jest niemal taki sam jak receptura zakładająca
wykorzystanie krowiego mleka. Różnica polega na tym, że:
- przygotowuje się go na bazie mleka sojowego lub kokosowego – w tym drugim
przypadku napój będzie miał szczególnie charakterystyczny smak - w słoiku musi znaleźć się także cukier, syrop klonowy (ok. 2 łyżek) lub odrobina
słodzika – wynika to z faktu, że mleko roślinne nie zawiera laktozy – naturalnego
cukru – która wspomaga zachodzenie procesu fermentacji.
Wartości odżywcze kefiru
Kefir to smaczny i sycący produkt mleczny. Na długo zaspokaja uczucie głodu, gdyż
znajduje się w nim dużo białka. Mimo tego, że zawiera on laktozę, to jego picie zwykle
nie szkodzi osobom z delikatną nietolerancją tego cukru. Dzieje się tak, ponieważ
znajdujące się w nim kultury bakterii oraz drożdże częściową rozkładają laktozę.
Kefir jest także bogatym źródłem witamin – K, B1, B12 oraz kwasu foliowego. Znajduje
się w nim wapń, magnez oraz biotyna. Natomiast bakterie obecne w tym
sfermentowanym napoju wspierają naturalną mikroflorę jelitową. Oprócz tego kefir jest
produktem niskokalorycznym – w 100 g znajduje się ok. 70 kcal – dlatego można go pić
bez obaw o sylwetkę i będąc na diecie.
Dlaczego warto pić kefir?
Regularne picie kefiru ma korzystny wpływ na zdrowie. Spożywanie tego napoju:
- wspiera pracę układu pokarmowego, a w tym motorykę, perystaltykę jelit oraz
redukuje wzdęcia - wspomaga układ odpornościowy, dlatego warto sięgać po niego w trakcie infekcji
wirusowych - dobrze wpływa na układ nerwowy – dzieje się tak dzięki dużej zawartości
witaminy z grupy B. Kefir może pomóc poradzić sobie z nadpobudliwością oraz z
problemami ze snem - pomaga zredukować poziom złego cholesterolu we krwi oraz utrzymać ciśnienie
na odpowiednim poziomie - sprzyja lepszej pracy wątroby, nerek i tarczycy.
Ponadto kultury bakterii znajdujące się w kefirze pełnią funkcję naturalnych
probiotyków – dlatego warto sięgać po ten produkt mleczny także w czasie stosowania
antybiotykoterapii.
Do czego można wykorzystywać kefir?
Kefir ma specyficzny, dość wyrazisty smak, jednak może stanowić bazę i tło dla
tworzenia innych przysmaków. Warto go pić bez dodatków, łączyć go ze słodkimi
akcentami, a także sięgać podczas przygotowywania bardziej skomplikowanych
potraw.
Z kefiru przygotujesz:
- orzeźwiające koktajle – może on stanowić zastępstwo mleka w przypadku koktajli
owocowych z truskawkami, malinami czy jagodami w roli głównej - chłodnik warzywny
- racuchy, naleśniki i różnego rodzaju smażone placuszki.
Kefir może zastąpić ci także drożdże – dodając go do ciasta, upieczesz nawet chleb czy
bułeczki. Jest też ciekawą alternatywą dla mleka dla tych, którzy nie wyobrażają sobie
śniadania bez płatków zbożowych czy musli.
Jest pełen witamin, ma niewiele kalorii, szybko gasi pragnienie i można spożywać go
na wiele sposobów – między innymi dlatego kefir od lat jest tak popularnym produktem
mlecznym. Ponadto jego przygotowanie nie zajmuje dużo czasu i nie wymaga użycia
wielu składników, dlatego warto skusić się na jego samodzielne przyrządzenie.
