Czy charakteryzuje się dysk SSD i HDD? Co jest szybsze? Co wybrać?
Ilość przetwarzanych przez nas danych rośnie lawinowo. Grafika i filmy cieszą oko
niesamowitą jakością, co okupione jest zwiększeniem potrzebnej przestrzeni dyskowej.
Nawet podstawowe biurowe programy czy system operacyjny zajmują dziś
wielokrotność swojego cyfrowego rozmiaru względem tego, co nawet dekadę temu.
Potrzebujemy nie tylko więcej informacji, ale również coraz szybszego dostępu do nich.
Kupując nowy komputer, jednym z dylematów, który stoi przed użytkownikiem, jest
wybór rodzaju i modelu dysku. Czy lepiej wybrać HDD czy SSD? Jakie zalety i wady
mają obydwa rozwiązania? Co będzie wygodniejsze podczas korzystania z komputera?
Dysk HDD – co to jest?
HDD (ang. hard disk drive) to technologia, która w pierwszej formie zadebiutowała
jeszcze w latach 50. Obecnie od wielu lat standardem jest forma HDD zmniejszona
względem oryginalnej – do 3,5 cala w komputerach osobistych (PC) oraz do 2,5 cala
(dyski w laptopach). Przez lata zwiększała się pojemność dysków twardych typu HDD,
zaczynając od około 4 megabajtów. Nie wiadomo, jaka jest granica – na rynku znajdują
się dyski HDD mające nawet 20 terabajtów, czyli 20 000 gigabajtów – wartość ta w
ciągu najbliższych lat zapewne się podwoi.
Technologia HDD oparta jest o magnetyczne talerze z danymi, które obracają się w
szybkim tempie, umożliwiając odczyt danych. Liczba obrotów na minutę to od 5400 do
około 15 000 w najbardziej zaawansowanych modelach. Poza pojemnością i
częstotliwością obrotów najważniejszą wartością przy doborze dysku twardego do
komputera jest prędkość transmisji danych (input/output operations per second, IOPS).
Dysk HDD o częstotliwości 7200 obrotów na minutę może typowo osiągać nawet 100
IOPS.
Dysk SSD – co to jest?
I tutaj dochodzimy do drugiego popularnego rodzaju dysków na rynku – SSD, czasem
można spotkać też określenie “dysk półprzewodnikowy”. SSD (ang. solid-state drive)
korzysta z zupełnie innej technologii, co wiąże się z wieloma plusami względem HDD,
ale ma też swoje wady. SSD zamiast talerzy pokrytych warstwą magnetyczną oparty
jest o pamięć Flash. Ten rodzaj pamięci jest znany przede wszystkim z pendrive’ów,
smartfonów, tabletów i setek innych rodzajów mobilnych urządzeń. To także karty
pamięci SD czy odtwarzacze MP3 sprzed lat.
Dyski SSD w zależności od modelu są dostępne dla kilku rodzajów złączy – najbardziej
powszechne jest złącze SATA 3 oraz mSATA, które jednak w przypadku najnowszych
dysków nie wykorzystują w pełni ich możliwości. W odpowiedzi na to powstał interfejs
M.2 – nowoczesne złącze, za pomocą którego wpinamy dysk SSD (a także inne
urządzenia wykorzystujące tę technologię) bezpośrednio do płyty głównej. Umożliwia
to osiąganie bardzo dużych prędkości odczytu – przed zakupem dysku trzeba
koniecznie zweryfikować, z jakim złączem będzie on kompatybilny i czy może w ogóle
zostać wykorzystany w danym komputerze.
Dysk SSD i HDD – różnice
Główna różnica pomiędzy SSD i HDD polega na tym, że w dyskach SSD zazwyczaj nie
ma elementów ruchomych, natomiast pracujący dysk HDD musi z uwagi na
wykorzystanie obrotowych talerzy znajdować się w ciągłym ruchu. Wspomniana
powyżej wartość 100 IOPS przy dysku HDD blednie, gdy porównać ją z tym samym
parametrem w dyskach SSD, przyjmując wartości rzędu kilku, a w najlepszych
modelach nawet kilkudziesięciu tysięcy IOPS.
Oznacza to, że instalując ten sam system z takimi samymi ustawieniami znacznie
szybciej uruchomi się na komputerze z dyskiem SSD niż HDD – różnica może wynosić
nawet kilkadziesiąt sekund.
SSD i HDD: głośność pracy
Przewagą dysków SSD poza szybkością dostępu do danych jest również ich budowa,
która pozwala na uniknięcie typowych problemów dysków HDD. Mowa przede
wszystkim o dużej głośności tradycyjnych dysków. Niestety ruchome części muszą
podczas pracy wydawać dźwięki, co przy większym obciążeniu może być zwyczajnie
irytujące dla użytkownika, nawet pomimo zastosowania wyciszającej obudowy do
komputera.
SSD i HDD: odporność na usterki
Korzystanie z ruchomych elementów wiąże się również z dużą wrażliwością na awarie.
Głowice, talerze i inne części mają określoną żywotność i prędzej czy później
zwyczajnie się zużyją. HDD to także duża podatność na uszkodzenia mechaniczne – źle
znoszą wstrząsy i wibracje podczas działania, co ma znaczenie zwłaszcza w przypadku
laptopów. Naturalnie, żaden sprzęt elektroniczny “nie lubi” niestabilnego środowiska
pracy, jednak SSD wykazuje w tym przypadku zdecydowanie większą odporność.
SSD i HDD: waga i wymiary
SSD wygrywa także pod względem wagi. Czasy ogromnych, ciężkich jednostek
centralnych, zajmujących pół biurka, poza najlepszymi maszynami dla
zaawansowanych graczy, animatorów video czy grafików, raczej minęły, a nawet PC-ty
poddały się miniaturyzacji. W przypadku komputerów osobistych nie jest to co prawda
duży problem – obudowę przenosi się rzadko i nie jest to mocno uciążliwe. Nieco inne
wymogi występują jednak w segmencie sprzętów mobilnych – laptopów, ultrabooków
czy modeli hybrydowych laptop-tablet. Tutaj każdy gram ma znaczenie, czyniąc
urządzenia bardziej przenośne i wygodne w obsłudze.
SSD i HDD: pobór energii i nagrzewanie się
Jest jeszcze jeden powód, dla których SSD doskonale radzi sobie w sprzęcie mobilnym.
Jest to pobór energii, znacząco niższy niż w tradycyjnych dyskach HDD, co wynika ze
wspomnianego braku elementów mechanicznych i konieczności wprawiania ich w ruch.
Jest to bardzo istotne – urządzenia przenośne muszą być jak najbardziej
energooszczędne, zapewniając dłuższy czas działania na jednym ładowaniu. Większy
pobór energii i napędzanie ruchomych elementów to także wyższa temperatura. Dyski
HDD generują więcej ciepła.
SSD i HDD: fragmentacja danych
Kolejnym zjawiskiem, z którym lepiej radzi sobie SSD jest fragmentacja danych, czyli
naturalny proces pojawiania się błędów w systemie plików. Sprawia ona problemy
dyskom HDD, natomiast dyski SSD z racji konstrukcji nie są na nią wrażliwe. Trzeba
jednak zaznaczyć, że czasy, gdy systemy operacyjne wymagały częstej, regularnej
defragmentacji (odwrócenia procesu fragmentacji) wydają się mijać – Windows 10
właściwie nie potrzebuje ręcznej defragmentacji. Ważne – fragmentacja nie jest
szkodliwa dla dysków SSD, wymuszenie na dysku defragmentacji może mieć
negatywny wpływ na dysk oraz dane.
SSD i HDD: pojemność
Jest jednak bardzo ważna cecha, w której to HDD ma dużą przewagę. Jest to stosunek
kosztów do pojemności – ceny pamięci dyskowej w przeliczeniu na gigabajt mocno
spadają, ale wciąż dysk SSD przy tej samej pojemności będzie nieco droższy.
SSHD – hybryda dwóch technologii
Dostępne są również modele łączące cechy dysków HDD i SSD, czyli SSHD. Jest to
tradycyjny dysk talerzowy, w którym umieszczone zostały również kości pamięci znane
z dysków SSD. Pozwala to do pewnego stopnia połączyć zalety jednego i drugiego
modelu – algorytm wykrywa, które programy uruchamiamy najczęściej i które
wymagają startu z pamięci SSD, natomiast resztę danych przechowują na pojemnym
HDD.
SSD czy HDD – co wybrać?
Jeżeli mamy duże ilości danych, dobrym pomysłem może być salomonowe rozwiązanie
i korzystanie z dwóch dysków w jednym komputerze. W tym wariancie na dysku SSD
zainstalujemy system operacyjny i programy, a dysk HDD będzie po prostu
magazynem na archiwalne wideo, zdjęcia, muzykę, dokumenty i wszelkie inne pliki.
Zagwarantujemy sobie w ten sposób zarówno szybkie uruchamianie systemu oraz
programów, a także dużą powierzchnię dyskową.
