Przekładnia kierownicza, mniej oficjalnie nazywana maglownicą, to układ, który
znajduje się niemal w każdym pojeździe.
Układ ten jest niezbędny do tego, aby kierowca miał wpływ na stopień skrętu kół, a
ponadto pozwala, by odbywało się to bez większego wysiłku. Przekładnia jednak
czasami ulega usterkom. Jak je rozpoznać i jak zregenerować maglownicę samemu?
Maglownica – czym jest i jak działa?
Przekładnia kierownicza, jak sama nazwa wskazuje, jest elementem układu
kierowniczego. Jej podstawowym zadaniem jest przenoszenie ruchu kierownicy na
skręt kół. Choć na pozór brzmi to banalnie, w rzeczywistości maglownica ma do
wykonania ciężką pracę, tym bardziej że jej działanie powinno odbywać się
maksymalnie precyzyjnie. Jak zatem jest zbudowany ten element?
Występują różne typy przekładni kierowniczych, jednak te, które najczęściej można
spotkać w samochodach obecnie poruszających się po drogach, to maglownice
zębatkowe. Ich najważniejszych elementem jest listwa zębata, po której poruszają się
zębniki stanowiące zakończenie kolumny kierowniczej. Zęby są umieszczone w
określonej odległości od siebie, dlatego każdy ruch kierownicą powoduje precyzyjne
przesuwanie się zębników o daną długość, a w efekcie skręcanie się kół pojazdu.
Jednak korzystanie z przekładnic kierowniczych byłoby stosunkowo ciężkie do
wykonania (o czym doskonale wiedzą kierowcy aut bez wspomagania kierownicy),
gdyby nie dodatkowy układ, który ułatwia pracę. Wykorzystuje on silnik elektryczny i
pompę hydrauliczną. Jego pracą zarządzają czujniki skrętu kierownicy i sił działających
na mechanizm zębatkowy. W efekcie działania wspomagania kierowca może kręcić
kierownicą bez wysiłku, nawet podczas bardzo wolnej jazdy.
Warto podkreślić, że potoczne określenie „maglownica” odnosi się jedynie do
przekładni zębatkowej, która jest najbardziej popularna. W niektórych pojazdach
zastosowano jednak inne rozwiązania, czyli:
- przekładnie śrubowo kulowe (najczęściej w samochodach ciężarowych),
- przekładnie ślimakowe (spotykane w starszych modelach bez hydraulicznego
wspomagania kierownicy), - przekładnie ze ślimakiem globoidalnym.
W tym tekście przeczytasz na temat przekładni kierowniczych zębatkowych, ponieważ
to właśnie one występują w większości używanych obecnie pojazdów.
Przekładnia kierownicza – co jej szkodzi?
Przekładnia kierownicza pozwala kierowcy na precyzyjny wybór toru jazdy. Jej rola
podczas poruszania się samochodem jest zatem bardzo istotna. Trudno sobie
wyobrazić bezpieczne poruszanie się samochodem z dużą prędkością bez możliwości
skierowania go dokładnie tam, gdzie się chce. Dlatego właśnie objawy przekładni
kierowniczej, która wymaga naprawy, należy zawsze zweryfikować. W żadnym
wypadku nie powinno się ryzykować jazdy bez sprawnego układu kierowniczego.
Usterki wynikają przede wszystkim z zużycia się poszczególnych elementów
maglownicy. Teoretycznie ten element nie powinien wykazywać uszkodzeń w
samochodach młodszych niż 10 lat lub takich, które nie przejechały 200 000 km. W
rzeczywistości awarie mogą pojawić się znacznie wcześniej. Co na nie wpływa?
Do szkodliwych czynników można zaliczyć te niezależne od kierowcy, ale również
niekorzystny sposób jazdy. Na maglownicę niszczący wpływ mają więc:
- zła jakość nawierzchni (czyli jazda po „dziurach” i wybojach),
- najeżdżanie z dużą prędkością na progi zwalniające i krawężniki,
- kręcenie kołami w miejscu,
- pozostawianie pojazdu ze skręconymi kołami.
Oczywiście do usterek nie dochodzi natychmiast i jeśli kilkakrotnie zdarzyło się kręcić
kierownicą w miejscu, z pewnością nie spowoduje to konieczności wymiany
maglownicy. Warto jednak pamiętać o tym, co szkodzi przekładni i starać się
eliminować takie czynniki. Niestety w kwestii jakości nawierzchni kierowca ma bardzo
ograniczone pole działania.
Jak zatem zadbać o swoje bezpieczeństwo? Przede wszystkim zwracać uwagę na
niepokojące objawy i szybko na nie reagować.
Przekładnia kierownicza – objawy usterek
Jak wykryć usterki maglownicy? Najlepszym diagnostą jest tu tak naprawdę kierowca.
To właśnie on, znając najlepiej swoje auto, może szybko zauważyć, że coś jest nie tak z
podzespołami pojazdu. Zauważenie nieprawidłowości w układzie kierowniczym
czasami bywa bardzo łatwe. Kierownica może się zacinać, lub wręcz przeciwnie,
poruszać się podejrzanie luźno. Na co jeszcze trzeba być wyczulonym?
Do typowych objawów przekładni kierowniczej, która uległa uszkodzeniu należą:
- problemy z łagodnym obrotem kierownicą,
- zacinanie się,
- opór,
- nadmierny luz,
- drgania,
- niepokojące odgłosy (zgrzyty, stukanie),
- problemy z układem wspomagania (na przykład działa ono tylko przy obrocie
kierownicą w jedną stronę).
Jeśli zauważysz jeden z powyższych symptomów, nie warto zwlekać z wizytą u
mechanika. Pamiętaj, że układ kierowniczy ma ogromny wpływ na bezpieczeństwo
jazdy. Warto też zdawać obie sprawę, że uszkodzenie maglownicy nie następuje nagle,
tylko jest to powolny proces. Jeśli słyszysz zgrzytanie lub kierownica nie chce się
obracać, awaria mogła osiągnąć już spore rozmiary. Nie zawsze konieczna będzie
wymiana maglownicy, jednak warto upewnić się, z czego wynikają problemy. Co zatem
może być ich przyczyną?
Maglownica – co może się w niej zepsuć?
Jeśli wiesz już, jakie objawy przekładni kierowniczej, która uległa uszkodzeniu, powinny
wzbudzić Twój niepokój, warto przyjrzeć się temu, co dokładnie mogło się zepsuć. Od
tego zależy także to, czy wymiana maglownicy będzie konieczna, czy wystarczy
jedynie jej regeneracja.
Do najczęstszych awarii przekładni kierowniczej należą:
- starcie się ząbków na listwie,
- zużycie się lub poluzowanie połączeń krzyżaków,
- skorodowanie poszczególnych elementów,
- zatkanie się kanału olejowego,
- wytarcie się tulei prowadzących listwę wewnątrz przekładni,
- uszkodzenie gumy, które zabezpiecza maglownicę.
Jak widać, przyczyn problemów może być sporo. Co robić w takiej sytuacji? Przede
wszystkim odwiedzić mechanika i poprosić o rzetelną diagnostykę. Nie zawsze
konieczna jest wymiana maglownicy. Czasami wystarczy zainstalowanie nowych
elementów lub regeneracja starych. O tym jednak powinien zadecydować specjalista.
Wymiana maglownicy czy regeneracja?
Fachowiec może zaproponować wymianę maglownicy albo jej regenerację. Czym to się
różni? Przede wszystkim tym, że w pierwszym przypadku, zostanie zamontowany nowy
element, natomiast w drugim uszkodzona przekładnia zostanie wymontowana,
poddana naprawie i zamontowana od nowa. Istnieje też możliwość zainstalowania
maglownicy używanej – zregenerowanej.
Wymiana jest najdroższą z usług, dlatego wielu klientów skłania się raczej ku
regeneracji. Jeśli tylko taka opcja jest możliwa, warto z niej skorzystać. Na czym polega
taka usługa?
Regeneracja maglownicy przede wszystkim wymaga wymontowania jej z auta, a
następnie rozłożenia na czynniki pierwsze. Wymiany mogą wymagać takie elementy,
jak:
- uszczelki,
- tuleje,
- drążki kierownicze,
- końcówki drążków.
Regeneracja polega także na usunięciu luzów, przeszlifowaniu listwy oraz dokładnym
oczyszczeniu wszystkich elementów. Po takim zabiegu zawsze należy od nowa ustawić
geometrię zawieszenia. Jest to niezbędne, by pojazd mógł poruszać się we właściwy
sposób.
Warto podkreślić, że regeneracja maglownicy nie zawsze musi wynikać z ewidentnych
problemów, takich jak wyżej opisane. Fachowcy radzą, by regenerować ten element co
każde przejechane 200 000 km. Wynika to przede wszystkim ze złego stanu dróg,
który skutkuje powstawaniem luzów w przekładni.
Ile kosztuje taka usługa? Wiele zależy od modelu pojazdu, ceny elementów, które
zostały zamontowane oraz od zaawansowania prac, które trzeba było przeprowadzić.
Należy do tego doliczyć także koszt pracy mechanika, który może być bardzo
zróżnicowany. Przyjmuje się, że regeneracja maglownicy w kilkuletnim samochodzie to
koszt od 500 do 1500 zł. Koszt nowego elementu jest jednak znacznie wyższy.
Najdroższe są naprawy przekładni w nowych modelach, w których maglownica jest
wspierana przez wspomaganie elektryczne. W takim przypadku usługa może
kosztować nawet 10 000 zł.
Jak zregenerować maglownicę samemu?
Wiele osób zniechęconych cenami usług w profesjonalnych warsztatach rozważają
regenerację maglownicy we własnym zakresie. Czy jest to możliwe? Tak, ale wymaga
dysponowania odpowiednimi narzędziami, a przede wszystkim stanowiskiem pracy,
czyli garażem z kanałem lub podnośnikiem.
Nie każdy ma taką możliwość, jeśli jednak czujesz się na siłach do przeprowadzenia
takich prac, możesz się tego podjąć. Jak zregenerować maglownicę samemu?
- Pierwszym krokiem jest demontaż elementu, który wymaga odkręcenia śrub
zabezpieczających. Czasami nie jest to łatwe, ponieważ elementy te mogą być
zapieczone. Wtedy należy wspomóc się środkami chemicznymi. - Po wyjęciu maglownicy warto zdemontować też drążki kierownicze i ich
końcówki.Następny etap to właściwa regeneracja, czyli cały zestaw czynności,
które zostały opisane powyżej. Należy zdiagnozować, które elementy wymagają
wymiany, a pozostałe dokładnie oczyścić. - Po regeneracji maglownica jest gotowa do montażu. Dobrą praktyką jest
wymienienie również drążków kierowniczych na nowe.
Wiesz już w skrócie jak zregenerować maglownicę samemu. Choć taki zabieg nie jest
bardzo skomplikowany, warto się upewnić, że masz odpowiednią wiedzę, aby się go
podjąć. Samodzielna regeneracja jest znacznie tańsza, jednak nie zawsze da
oczekiwany efekt.
Maglownica – podsumowanie
Maglownica jest istotnym elementem układu kierowniczego. Od jej prawidłowego
działania zależy nie tylko komfort, ale przede wszystkim bezpieczeństwo jazdy. Jeśli
zatem zauważysz niepokojące objawy, nie warto zwlekać z wizytą u mechanika.
Fachowiec może zaproponować Ci wymianę lub regenerację maglownicy. Pierwsza
usługa jest znacznie droższa, jednak w przypadku poważnej usterki – konieczna.
Istnieje także możliwość samodzielnej regeneracji maglownicy. Jeśli chcesz się tego
podjąć, przede wszystkim upewnij się, że dysponujesz odpowiednimi narzędziami, a
także stanowiskiem pracy – samochód trzeba unieść, by zyskać dostęp do przekładni.
Warto pamiętać, że wszelkie usterki maglownicy powinny być jak najszybciej
diagnozowane i usuwane.
