Co powoduje tę chorobę? Domowe sposoby na zapalenie ucha
Zapalenie ucha to choroba, która na różnych etapach życia spotyka sporą część
populacji. Infekcje ucha mogą być groźne dla zdrowia, a nawet życia, chociaż
zazwyczaj nie powodują żadnych poważniejszych konsekwencji zdrowotnych.
Zapalenie ucha nie pozwoli zresztą się zlekceważyć – nawet przy lekkim przebiegu
objawy są zazwyczaj na tyle bolesne i uciążliwe, że chory szybko decyduje się podjąć
leczenie.
Zapalenie ucha w uproszczeniu może przybrać trzy formy w zależności od miejsca
infekcji. Każda z nich różni się nieco objawami i ich nasileniem oraz wymaga
minimalnie innych środków.
- zapalenie ucha zewnętrznego
- zapalenie ucha środkowego
- zapalenie ucha wewnętrznego
Z uwagi na ryzyko uszkodzenia słuchu za każdym razem przy wystąpieniu
niepokojących objawów, które mogą sygnalizować zapalenie ucha, należy udać się do
lekarza. Zapalenie ucha to prawdziwie uniwersalna choroba, która może być wywołana
przez wirusy, bakterie lub grzyby, a zdarza się, że jest efektem kilku tych czynników
naraz.
Zapalenie ucha zewnętrznego
Zapalenie ucha zewnętrznego to stan, w którym objęte infekcją są głównie fragmenty
kanału słuchowego i małżowina uszna, czasem zapalenie atakuje także błonę
bębenkową.
Na niechlubne czoło peletonu wysuwają się w przypadku infekcji bakteryjnych ucha
zewnętrznego przede wszystkim pałeczka ropy błękitnej, która najczęściej żyje w
zbiornikach wodnych oraz gronkowiec złocisty. Popularnie zresztą ta choroba
nazywana jest “uchem pływaka” – regularna ekspozycja na wodę znacząco wpływa na
częstotliwość zachorowania na zapalenie ucha zewnętrznego. Innym czynnikiem
znacząco zwiększającym ryzyko zachorowania jest korzystanie z popularnych
patyczków higienicznych. Patyczki nie tylko mogą prowadzić do zapchania kanału
słuchowego (zdarza się to znacznie częściej, niż mogłoby się wydawać), ale powodują
również rozmaite uszkodzenia skóry w uchu, co sprzyja kolejnym infekcjom.
Najbardziej zauważalnym objawem zapalenia ucha zewnętrznego jest zwykle silny ból
ucha i jego okolic, nasilający się podczas żucia, ucisku na ucho, a nawet mówienia.
Pojawia się opuchlizna, zwłaszcza za uchem, które w ostrym przebiegu zaczyna
przypominać mały kalafior. Ból w bardziej zaawansowanych fazach zapalenia
promieniuje na kolejne okoliczne rejony, pojawia się gorączka, uczucie zmęczenia i
rozbicia, a ucho zauważalnie puchnie. Znacząco pogarsza się także słuch – na
szczęście w zdecydowanej większości jest to tymczasowe.
Standardową procedurą lekarską jest wykonanie przez laryngologa otoskopii, czyli
badania wziernikowego ucha, a w dalszej kolejności pobranie wymazu, by wykryć
powód wystąpienia choroby. W przypadku zapalenia ucha zewnętrznego
spowodowanego przez bakterie, głównym środkiem walki z chorobą będą przepisane
przez lekarza antybiotyki. Przydatne mogą okazać się także leki przeciwbólowe w
zależności od nasilenia objawów.
Zapalenie ucha środkowego
Zapalenie ucha środkowego najczęściej “przychodzi” do ucha z gardła podczas
sezonowych chorób górnej części układu oddechowego, potocznie zwanych
przeziębieniami. Z tego powodu zapalenie ucha środkowego jest bardzo często
spotykane wśród dzieci – ich trąbka słuchowa, która łączy gardło z uchem środkowym,
ma jeszcze nieco inną budowę, co stanowi słabszą niż u dorosłych barierę. Ból ucha u
dziecka często nasila się w nocy. Większą wrażliwość na zapalenie ucha u dzieci
powoduje również niewykształcony jeszcze w pełni układ odpornościowy, przez co
dzieci niejako z zasady chorują częściej niż dorośli. Istnieje również możliwość
“zawędrowania” szkodliwych patogenów z ucha zewnętrznego, zwłaszcza w przypadku
uszkodzonej błony bębenkowej.
Najważniejszym objawem jest silny ból głowy w okolicach ucha, wyciekająca ropa,
gorączka i znaczne pogorszenie słuchu. Zdarzają się jednak infekcje przechodzące
niemal bezobjawowo.
Zapalenie ucha wewnętrznego
Zapalenie ucha wewnętrznego to bardzo groźny stan chorobowy. Można się go
“dorobić” najczęściej w wyniku źle leczonego zapalenia ucha środkowego, silnego
urazu w głowę czy zapalenia opon mózgowych. Atak patogenów na ucho wewnętrzne
może skończyć się niezwykle poważnymi reperkusjami – całkowitą utratą słuchu,
porażeniem okolicznych nerwów, zapaleniem móżdżku czy opon mózgowych, a nawet
śmiertelnie groźną sepsą.
Charakterystycznym objawem zapalenia ucha wewnętrznego obok gorączki, fatalnego
samopoczucia i bólu głowy są zaburzenia równowagi – to właśnie w uchu wewnętrznym
znajduje się błędnik, który odpowiada za poczucie balansu. Chory czuje się niczym
pięściarz na ringu chwilę po otrzymaniu silnego ciosu, mając trudności z utrzymaniem
stabilnej pionowej postawy.
Zapalenie ucha jak zapobiegać – profilaktyka
Najważniejszym czynnikiem pozwalającym w pewnym stopniu zniwelować ryzyko
zachorowania na zapalenie ucha jest utrzymanie prawidłowej higieny ucha. Wbrew
pozorom przesadne czyszczenie małżowiny i zewnętrznego kanału słuchowego
bardziej szkodzi niż pomaga, zwłaszcza, jeżeli używamy do tego patyczków.
Korzystanie z nich jest zbiorowo odradzane przez laryngologów z dwóch powodów. Po
pierwsze, powodują one blokadę przewodu słuchowego poprzez wpychanie woskowiny
– to przez patyczki często tworzą się stwardniałe “czopy”, które powodują ograniczenie
słuchu. By je usunąć, będziemy musieli zakraplać ucho specjalnymi preparatami, które
mają za zadanie zmiękczyć blokadę. W najpoważniejszych przypadkach nie obędzie się
bez interwencji laryngologa. Na szczęście zabieg nie jest bolesny ani inwazyjny, na
pewno jednak jest to spora niedogodność.
Po drugie, czyszczenie ucha może powodować także uszkodzenia małżowiny i innych
części ucha, a nawet w skrajnych przypadkach przebicie błony bębenkowej. Każde
przerwanie ciągłości skóry to zaproszenie dla różnych patogenów.
Woskowina spełnia swoje konkretne zadanie i jej wytwarzanie nie powinno być
traktowane jako uciążliwa i mało elegancka funkcja naszego ciała. Wosk nawilża ucho i
zatrzymuje wiele drobnoustrojów, które mogą nam zaszkodzić. Ucho ma w dużym
stopniu zdolności samooczyszczające i samo pozbywa się nadmiaru woszczyny, więc
często nieświadomie wyrządzamy mu niedźwiedzią przysługę – wszystko w dobrej
wierze, ale niestety szkodliwie.
Innym sposobem zapobiegawczym jest po prostu unikanie pływania, zwłaszcza w
naturalnych zbiornikach wodnych.
Niewiele osób zdaje sobie sprawę, że jeżeli zajdzie miks kilku czynników – na przykład
nasza odporność znajduje się akurat na niskim poziomie, jest okres jesienno-zimowy, a
do tego mamy skłonności do łapania zapalenia ucha, słuchawki douszne (zwłaszcza
dokanałowe) mogą sprzyjać rozwojowi infekcji. Dlatego jeżeli jesteśmy wrażliwi na
choroby ucha, słuchawki nauszne będą zdecydowanie lepszym wyborem.
Zapalenie ucha – co robić – domowe sposoby
Domowe sposoby mogą pomóc, zwłaszcza w uśmierzeniu bólu i poprawie
samopoczucia. Jest to jednak tylko uzupełnienie kuracji medycznej, a każdy pomysł
należy przed realizacją skonsultować z lekarzem. W przeciwnym razie możemy
zaostrzyć chorobę.
Pomóc mogą ciepłe kompresy – często łagodzą ból. Użyteczne będą także ogólne
metody na wzmocnienie odporności, które wesprą organizm w walce z chorobą –
prawidłowa, bogata w witaminy i mikroelementy dieta, picie dużej ilości płynów,
unikanie używek (w szczególności papierosów).
W Sieci można znaleźć wiele porad polegających na wkładaniu do ucha różnych
warzyw – imbiru czy czosnku ze względu na ich właściwości antybakteryjne. To
kategorycznie zły pomysł – zazwyczaj przy zapaleniu nie powinno się wsadzać do ucha
niczego, chyba że lekarz doradzi założenie opatrunku.
