Jak poradzić sobie z uciążliwymi odciskami? Zobacz nasz poradnik!
Odciski na stopie, pięcie, małym czy dużym palcu wywołują ból i spory dyskomfort
podczas chodzenia. Niekiedy takie zmiany utrudniają codzienne funkcjonowanie, a
nawet przeszkadzają podczas wykonywania obowiązków zawodowych. Aby uporać się
z tym bolącym problemem, można zdecydować się na stosowanie domowych metod,
jednak w niektórych sytuacjach warto skonsultować się z dermatologiem lub
podologiem.
Odcisk na stopie – co to takiego?
Bolący odcisk na małym palcu, na podeszwie stopy czy na powierzchni pięty trudno
przeoczyć. Jest to stwardniały, zwykle niewielki fragment martwej skóry.
Powstaje on najczęściej na guzowatych częściach stopy, czyli na zgięciach palców i
przy piętach. Zdarza się jednak, że pojawiają się on także w innych miejscach na ciele,
np. na wewnętrznej stronie dłoni. Jest to przeważnie związane z wykonywanym na co
dzień zawodem.
Odciski na stopach przybierają różną formę – mogą mieć kształt owalny, okrągły lub
klinowy. To, że pojawiły się one skórze, świadczy o jej reakcji obronnej na zbyt duży
nacisk.
Jak powstaje bolący odcisk na stopie?
Przyczyny wystąpienia odcisków (zwanych też nagniotkami) mogą być różne, jednak w
większości przypadków ich pojawienie się jest wynikiem zaniedbań.
Powstawaniu twardych, zrogowaciałych i bolesnych zmian na palcach oraz między
nimi, a także na podeszwie stopy sprzyja:
- noszenie nieodpowiedniego obuwia – wbrew pozorom nawet wygodne buty mogą
stać się przyczyną pojawienia się nagniotków. Są one często efektem noszeniem
obuwia ze zbyt cienką podeszwą. Poza tym ryzyko wystąpienia odcisków zwiększa
chodzenie w źle dopasowanym obuwiu, czyli za małym, za dużym lub zbyt
ciasnym. Również noszenie nieodpowiednich butów na obcasie i szpilek może
skończyć się powstaniem uciążliwych nagniotków - wkładanie butów na gołą stopę – sprzyja to powstawaniu obtarć, przez co skóra
jest bardziej narażona na odciski - wykonywanie pracy stojącej – wielogodzinne stanie, chodzenie powoduje duży,
ciągły nacisk na stopy, dlatego istnieje spore ryzyko, że pojawią się na nich
odciski.
Za powstawanie tych charakterystycznych zmian odpowiada mechanizm obronny
skóry. By nie doszło do jej uszkodzenia, zaczyna ona produkować dodatkowe komórki
warstwy rogowej, co zabezpiecza ją przed przerwaniem jej ciągłości. Warstwa komórek
rogowych to właśnie twarda, szorstka i nieestetyczna powierzchnia odcisku.
Fragmenty zrogowaciałej skóry nie złuszczają się, a im dłużej trwa nacisk na stopę,
tym nagniotek jest grubszy i większy. Ponadto może pojawić się pod nim stan zapalny
– to dlatego u niektórych odciski wywołują szczególnie bolesne dolegliwości, a nawet
utrudniają chodzenie.
Jakie osoby są szczególnie narażone na odciski?
Odciski na stopach nie w każdym przypadku są efektem zaniedbań. Niektóre osoby są
narażone na ich pojawienie się bardziej niż inne.
Do czynników ryzyka, jeśli chodzi o wystąpienie odcisków, zalicza się otyłość – zbyt
duża masa ciała powoduje znaczny nacisk na podeszwę stopy, czego wynikiem jest
powstawanie zrogowaciałych zmian. Oprócz tego nagniotki pojawiają się:
- u tych, u których zdiagnozowano różnego rodzaju wady postawy – u takich osób
ciężar ciała jest nierównomiernie rozłożony, co odbija się na stanie stóp - u osób cierpiących na zapalenie stawów, ze zniekształconymi strukturami kości
- u miłośników joggingu i długich, pieszych wędrówek
- u tych, u których wystąpiła deformacja stóp (polegającą np. na nachodzeniu
palców na siebie), a także paluch koślawy, palec młotkowaty, nieprawidłowo
wysklepione śródstopie oraz płaskostopie lub ostroga piętowa.
Nagniotki powstają też często na słabo ukrwionych stopach.
Odciski rzadko pojawiają się u dzieci – problem ten dotyczy dorosłych, a zwłaszcza
kobiet oraz tych, którzy wykonują wolne zawody wymagające wielogodzinnego stania
na nogach. Ponadto zmiany te występują częściej u osób starszych – jest to związane z
malejącą z wiekiem elastycznością skóry.
Rodzaje odcisków
Istnieje kilka sposobów klasyfikacji odcisków, jednak zwykle dzieli się je na:
- twarde – najczęściej są one zlokalizowane na palcach stóp. Mają one jądra, z
których wychodzą korzenie uciskające zakończenia nerwowe – to dlatego podczas
chodzenia wywołują one uczucie bólu - miękkie – odciski te tworzą się przeważnie w przestrzeniach między palcami. Są
miękkie i mniej bolesne, co wynika z tego, że nie twardnieją. Dzieje się tak, gdyż
rogowaceniu skory między palcami towarzyszy wilgoć i nieco wyższa
temperatura.
Oprócz tego odciski dzieli się ze względu na miejsce, w którym występują – w ten
sposób klasyfikuje się zmiany podpaznokciowe, na opuszkach oraz na bocznych i
wewnętrznych płaszczyznach palców, a także na w wale paznokciowym. Podolodzy
wyróżniają także odciski brodawkowe, nerwowo-włókniste, nerwowo-naczyniowe,
mnogie oraz clavus vascularis, w których znajduje się gęsta sieć drobnych naczyń
krwionośnych.
Odcisk – leczenie domowymi sposobami
Aby zminimalizować bolesne dolegliwości i zmniejszyć odciski, można stosować
popularne produkty spożywcze, kosmetyczne i domowe patenty. Podstawowym
zabiegiem, który można wykonać w zaciszu własnej łazienki, jest złuszczanie
zrogowaciałego naskórka:
- przed peelingiem stopy należy moczyć ok. 30 min w ciepłej wodzie – np. z
dodatkiem soli kuchennej, kosmetycznej, gorzkiej lub sody oczyszczonej - następnie, chcąc złuszczyć warstwę twardej skóry, trzeba sięgnąć po pumeks lub
specjalną tarkę do stóp - po pozbyciu się zrogowaciałego naskórka należy nawilżyć zarówno miejsce, w
którym pojawiła się zmiana, jak i całe stopy. Można do tego użyć tłustego kremu
lub naturalnego olejku – migdałowego albo rumiankowego.
Oprócz tego można stosować okłady na noc – mają one działanie zmiękczające i
przeciwzapalne. Wykonuje się je z:
- kwasu chlebowego – należy nasączyć nim jałowy gazik, przyłożyć go do miejsca,
w którym pojawiła się zmiana, a następnie założyć na stopę skarpetkę - rozgniecionego czosnku i oliwy z oliwek – taki okład pozwoli ograniczyć stan
zapalny, a jednocześnie przyczyni się do złuszczenia zrogowaciałego naskórka.
Jeśli na stopach pojawią się odciski, to warto je także moczyć w roztworach
przygotowanych z wody z dodatkiem soku z cytryny, sody oczyszczonej lub kwasu
salicylowego.
Odcisk na stopie – jak usunąć zmiany przy pomocy
preparatów z apteki?
Chcą uporać się z nagniotkami, można też stosować produkty dostępne w aptekach.
Są to żele, maski, kremy i płyny, które minimalizują bolesne odczucia. Często powstają
one na bazie kwasu salicylowego, dlatego działają złuszczająco oraz zmiękczają i
rozpulchniają stwardniały naskórek.
Aby zminimalizować bolesne odczucia, warto wykorzystać specjalne plastry na odciski.
Mają one jednocześnie działanie antyseptyczne i złuszczające, w związku z czym nie
tylko łagodzą nieprzyjemne dolegliwości, ale pozwalają też pozbyć się odcisków.
Jak usunąć odcisk?
Bywa, że mimo starannej pielęgnacji stóp i stosowania aptecznych specyfików, odcisk
nie znika. Wtedy ratunkiem jest:
- wizyta u podologa
Taki specjalista może zaproponować mechaniczne usunięcie zmiany. Zabieg
przeprowadzany przez podologa polega na zmiękczeniu odcisku, dokładnym
opracowaniu go frezarką i usunięciu warstwy rogowej naskórka przy pomocy skalpela.
Na końcu zmiana jest dłutowana, a ranę pozabiegową zabezpiecza się opatrunkiem; - wizyta u dermatologa
Zabiegi dermatologiczne pozwalają pozbyć się odcisków szybko, skutecznie i niemal
bezboleśnie. Lekarze wykorzystują takie metody jak kriochirurgię (czyli zamrożenie
zmiany i jej bezkrwawe usunięcie), laserowe usuwanie nagniotków czy
elektrokoagulację. Zabiegi te są przeprowadzane po zastosowaniu znieczulenia.
Czym różnią się odciski od modzeli?
Wbrew pozorom modzel na stopie to inna zmiana niż odcisk:
modzel – inaczej hiperkeratoza – to fragment zgrubiałej, popękanej skóry, która z
czasem staje się żółta i szorstka. Modzele mogą być duże, rozległe, ale nie powodują
dolegliwości bólowych
odciski są zwykle mniejsze niż modzele, jednak wnikają głęboko w strukturę skóry.
Mają korzeń, jądro, a ich pojawienie się objawia się również bólem.
Jak można zapobiegać odciskom?
Profilaktyka to klucz do tego, aby zmniejszyć ryzyko pojawienia się zarówno modzeli,
jak i odcisków. Dlatego:
- noś odpowiednie obuwie – dopasowane do twojej stopy i o wygodnym kroju. Jeśli
pierwszy raz zakładasz nowe buty, załóż grubszą skarpetkę, by uniknąć
nieprzyjemnych obtarć, które mogą prowadzić do wystąpienia odcisków - jeśli masz skłonność do rogowacenia naskórka, regularnie wykonuj peeling stóp i
codziennie po kąpieli nawilżaj je tłustym kremem - jeżeli ze względu na uprawiany zawód większość dnia stoisz lub chodzisz, używaj
specjalnych, miękkich wkładek do butów.
Odcisku nie można bagatelizować. Jeśli pojawi się na stopie, za niedługi czas może być
źródłem przykrych dolegliwości. Dlatego należy działać szybko – warto wypróbować
domowe sposoby na nagniotki czy skonsultować się z podologiem lub z
dermatologiem. Jest to konieczne, gdy mimo usuwania odcisków pojawiają się one na
nowo. Specjaliści mogą zalecić w takie sytuacji noszenie wkładek ortopedycznych i
poinstruują, jakie obuwie warto wybierać, aby problem nie powracał.
