Czym jest zbieżność kół? Na co zwracać uwagę?
Jeśli samochód to twoje oczko głowie, to na pewno dbasz o to, aby jego silnik,
elektryka i inne podzespoły znajdujące się pod maską sprawowały się bez zarzutu.
Pamiętaj jednak, że za komfortową – a przede wszystkim bezpieczną jazdę –
odpowiada też sprawne i odpowiednio wyregulowane zawieszenie. Dlatego podczas
najbliższej wizyty w warsztacie samochodowym zadbaj także o to, aby specjalista zajął
się ustawieniem zbieżności kół.
Ustawianie zbieżności – zawieszenie przygotowane
do jazdy!
Zawieszenie pojazdu to zespół wielu części, które łączą koła z konstrukcją całego
samochodu. Mimo że układ ten może na pierwszy rzut oka wydawać się dosyć prosty,
to poszczególne elementy muszą być idealnie ustawione i wyregulowane, aby auto
zachowywało się na drodze tak, jak powinno.
Na zawieszenie samochodu składają się:
- część służąca tłumieniu drgań, czyli amortyzator
- elementy odpowiedzialne za prowadzenie koła – zalicza się do nich wahacz oraz
drążki – poprzeczny i wzdłużny - części mające działanie resorujące – są to sprężyny śrubowe oraz resor piórowy.
Wszystkie te części muszą ze sobą harmonijnie współpracować, aby jazda autem była
tak samo wygodna jak bezpieczna. Zadaniem układu zawieszeniem jest zapewnienie
prawidłowego kontaktu auta z podłożem – nawet wtedy, kiedy droga będzie
wymagająca i nierówna.
Ten podzespół oraz profesjonalna regulacja zbieżności kół odpowiadają za efektywne
skręcanie, stabilną jazdę i wygodę samego kierowcy oraz przewożonych pasażerów.
Prowadzenie samochodu, w którym zadbano o zawieszenie, to czysta przyjemność –
ten, kto siedzi za kółkiem, może płynnie skręcać i łatwo manewrować autem.
Zbieżność i geometria kół – w jaki sposób można
sprawdzić, czy są one właściwie ustawione?
Dawniej weryfikowano zbieżność na własną rękę i „domowymi” sposobami.
Wykorzystywano do tego sznurek, którym obwiązywano wszystkie koła pojazdu na
wysokości piast. W przypadku gdy sznurek znajdował się na przedniej oponie, a
jednocześnie nie dotykał tej z tyłu, uznawało się, że zbieżność jest właściwie
wyregulowana.
Dzisiaj ta metoda ani nie jest zalecana, ani stosowana. Badanie zbieżności kół
przeprowadza się przy pomocy specjalnych narzędzi, a położenie osi względem siebie
jest oceniane przez specjalistów z warsztatów samochodowych. Jej zweryfikowanie jest
konieczne zawsze:
- w przypadku zakupu auta z drugiej ręki
- po wymianie opon – jeśli koła nie będą zbieżne, to zniszczą się one szybciej niż
wynikałoby to z ich normalnego zużycia - po uszkodzeniu i naprawie zawieszenia – jeśli jechałeś wyjątkowo nierówną drogą,
prowadziłeś auto po podłożu pełnym dziur, odwiedź warsztat mechaniczny.
Fachowcy na pewno sprawdzą zawieszenie, a w razie potrzeby naprawią je i
wymienią jego poszczególne części na nowe. Na koniec powinni się oni zająć
zbadaniem zbieżności kół oraz jej regulacją.
Ustawienie zbieżności i geometrii – czy są to
analogiczne usługi?
Większość właścicieli pojazdów uznaje ustawienie geometrii kół oraz wyregulowanie
zbieżności za to samo. Jednak jest to duże uproszczenie. Mimo że obie usługi dotyczą
zawieszenia, to obejmują zupełnie inne czynności. I tak:
- ustawianie zbieżności to nic innego jak takie ułożenie kół względem siebie, jakie
wskazał producent danego modelu auta. Jeżeli zawieszenie jest prawidłowo
wyregulowane, to przednie koła dzieli mniejsza odległość od siebie niż tylne
obręcze - geometria kół to zdecydowanie szersza i bardziej kompleksowa usługa. Polega
ona na regulowaniu całego zawieszenia i wszystkich należących do niego
elementów.
Regulacja zbieżności w praktyce polega na przyłączeniu przez mechanika kół do
specjalnego urządzenia pomiarowego oceniającego ich ułożenie. Urządzenie to wysyła
informacje do komputera, a fachowiec luzuje mocowania drążków. Właśnie wtedy ma
on możliwość ustawienia odpowiednich parametrów kół. To, ile trwa wyregulowanie
zbieżności, zależy od umiejętności specjalisty, ale zazwyczaj cała procedura zajmuje
nie więcej niż godzinę.
Rozwiązaniem dla tych, którzy chcą kompleksowo „zaopiekować się” zawieszeniem
auta, jest usługa, podczas której zostanie wyregulowana geometria kół. Jak ustawić
wszystkie elementy tego podzespołu i czy konieczna jest wymiana niektórych z nich –
decydują o tym parametry danego auta oraz sam fachowiec.
Rodzaje zbieżności – dowiedz się, w jaki sposób
mogą być ustawione koła
Istnieją setki modeli samochodów i różne rodzaje napędów. Dlatego też zbieżność
bywa odmiennie definiowana. Klasyfikuje się ją na 3 rodzaje:
- zbieżność dodatnią – jest to ułożenie, w którym koła tej samej osi zwrócone do
wewnątrz - zbieżność ujemną – mowa o niej, kiedy opony auta leżące w tej samej osi, są
skierowane na zewnątrz - zbieżność zerową – w tym przypadku koła na osi tylnej i przedniej są idealnie
równoległe względem siebie.
Jeżeli pojazd ma napęd na koła przednie, to można w nim ustawić zarówno zbieżność
dodatnią, ujemną, jak i zerową. Natomiast samochody wyposażone dodatkowo w tylny
układ napędzania będą zawsze wymagały ustawienia zbieżności dodatniej. O tym, jak
wyregulować dane auto, nie może decydować właściciel pojazdu. Zależy to wyłącznie
od zaleceń producenta modelu samochodu.
Nieprawidłowa zbieżność kół – jakie są jej
przyczyny?
O to, aby zbieżność kół przestała być zgodna z zaleceniami producenta pojazdu,
nietrudno. Odpowiada za nią zniszczenie elementów zawieszenia – związane z ich
standardowym zużyciem – jak i stan dróg, po których porusza się samochód.
Geometria i zbieżność kół ulegają zmianie, ponieważ:
- drążki kierownicze, które łączą koła z kierownicą oraz umożliwiają skręcanie,
panowanie nad pojazdem, z czasem się zużywają. Nawet jeśli nie wymagają
jeszcze wymiany, to niewielka zmiana ich parametrów odbija się na ułożeniu
ogumienia względem siebie - stan dróg – jeśli jeździłeś po dziurawych drogach, nawierzchniach pokrytych
koleinami, mogło dojść do nieznacznego przesunięcia części zawieszenia. Tym
samym mogła zmienić się pozycja kół.
Kontroli zbieżności należy dokonywać przynajmniej jeden raz w roku – chyba, że
wcześniej pojawią się objawy jej rozregulowania. Jest to tak samo ważne, jak
weryfikacja sprawności elektryki czy silnika.
Problemy ze zbieżnością – co może je sugerować?
To, że koła nie są prawidłowo ułożone względem siebie, kierowca może odczuć
podczas jazdy samochodem. Jeżeli układ zawieszenia nie jest właściwie wyregulowany,
to:
- pojazd może sprawiać problemy podczas wykonywania manewrów
- koła nie reagują, tak jak powinny na ruchy kierownicy – dotyczy to sytuacji, gdy
mimo obrotu kierownicy w prawo lub w lewo, samochód nadal jedzie prosto - auto może zacząć zużywać więcej paliwa niż do tej pory
- można zaobserwować, że jedna opona niszczy się szybciej od innych
- kierownica – po wykonaniu skrętu – nie wraca do pierwotnej pozycji.
Pamiętaj, że im dłużej będziesz lekceważył objawy zmiany zbieżności kół, tym gorzej
dla ciebie. Może okazać się, że regulacja elementów zawieszenia już nie wystarczy i
niektóre z nich należy wymienić. Ponadto jeżdżąc samochodem, który ma zaburzoną
geometrię kół, narażasz życie swoje, przewożonych pasażerów oraz innych
uczestników ruchu, gdyż:
- trudno zapanować nad takim pojazdem
- auto nie reaguje tak szybko na ruchy wykonywane kierownicą
- stwarza to większe ryzyko wpadnięcia poślizg i nieprzewidzianego manewru.
Wszystko to może skutkować wypadkiem, stłuczką z innym pojazdem, a nawet
potrąceniem pieszego.
Ustawianie geometrii i zbieżności kół – cena
Za to, że na drodze panują bezpieczne warunki, odpowiada między innym prawidłowo
ustawiona geometria kół. Cena takiej usługi zależy od miasta oraz od samego zakładu,
ale konieczność poniesienia kosztów nie powinna zniechęcać do wyregulowania auta.
Ustawienie zbieżności kół to wydatek od ok. 150 zł do 200 zł. W cenie tej zawarta jest
analiza ich ułożenia oraz sama regulacja. Natomiast cena za bardziej kompleksową
usługę ustawienia geometrii mogą być nieco wyższa. Pamiętaj jednak, że na
bezpieczeństwie pod żadnym pozorem nie można oszczędzać – skutki zaniedbania
zawieszenia mogą być tragiczne.
