Zapalenie pęcherza moczowego zazwyczaj jest wynikiem infekcji. Objawy tej choroby
są zwykle uciążliwe, dlatego warto wiedzieć, co trzeba zrobić, gdy do niej dojdzie.
Uczucie pieczenia podczas oddawania moczu, chęć szybkiego i częstego pójścia do
łazienki lub mocz, który jest mętny i o silnym zapachu, mogą być oznakami stanu
zapalnego dróg moczowych. Zapalenie pęcherza moczowego zazwyczaj jest wynikiem
infekcji pęcherza i zwykle występuje częściej u kobiet niż u mężczyzn. Objawy tej
choroby są zwykle uciążliwe, dlatego warto wiedzieć, co trzeba zrobić, gdy do niej
dojdzie.
Co to jest zapalenie pęcherza?
Jest to zakażenie dróg moczowych, które dotyka pęcherza. Jest to jedna z
najczęstszych chorób układu moczowego. Definiuje się ją jako obecność zarazków w
moczu. Są to zwykle bakterie, które powodują bakteryjne zakażenie pęcherza
moczowego. Rzadko są to drożdże w moczu, chociaż obecność tych komórek może być
objawem zakażenia rozsianego, które ma ciężki przebieg i występuje niemal wyłącznie
u chorych w szpitalu. Poza tym infekcje drożdżakowe pojawiają się zwykle u kobiet z
powodu zmiany flory w pochwie, a ich objawy to swędzenie i pojawienie się gęstej,
białawej wydzieliny.
Charakterystycznym objawem zapalenia pęcherza moczowego jest ból pęcherza i/lub
uczucie pieczenia przy oddawaniu moczu. Poza tym obserwuje się znacznie zwiększoną
i niewielką częstotliwość oddawania moczu, trwałe parcie na pęcherz i czasami
krwiomocz. Zapalenie pęcherza moczowego występuje bez gorączki. Jeśli pojawia się
gorączka, oznacza to, że inny narząd jest również dotknięty zakażeniem. U mężczyzn
może być to prostata. Stan ten nazywa się ostrym zapaleniem gruczołu krokowego.
Jeśli dotkniętym narządem jest nerka, stan ten nazywa się ostrym odmiedniczkowym
zapaleniem nerek i charakteryzuje się gorączką, dreszczami, bólem lędźwiowym oraz
ogólnie złym samopoczuciem.
Dlatego za typowe symptomy zapalenia pęcherza moczowego uznaje się:
- ucisk w dolnej części miednicy,
- ból lub pieczenie podczas oddawania moczu,
- częstą i/lub pilną potrzebę skorzystania z toalety,
- skąpe i częste oddawanie moczu,
- mętny mocz z domieszką krwi o nieprzyjemnej woni,
- odczuwane bólu podczas stosunku seksualnego.
Chociaż objawy te zwykle nie są poważne, pozostają jednak bardzo dokuczliwe.
Zapalenie pęcherza – od czego powstaje?
Większość przypadków zapalenia pęcherza jest spowodowana infekcjami bakteryjnymi.
Dzieje się tak, gdy bakterie znajdujące się poza organizmem dostają się do dróg
moczowych przez cewkę moczową i zaczynają się namnażać. W większości
przypadków jest to bakteria Escherichia coli (E. coli). Bakteryjne infekcje pęcherza
mogą powstawać z różnych powodów. U kobiet w wielu przypadkach mogą pojawić się
w wyniku stosunku płciowego. Jednak nawet młode dziewczynki oraz kobiety, które nie
są aktywne seksualnie, mogą również cierpieć na łagodniejsze stany zapalne. Wynika
to z ich budowy anatomicznej. Cewka moczowa jest krótsza i bliżej odbytu niż u
mężczyzn. Ponadto są bardziej narażone na infekcję po ciąży lub w okresie
menopauzy.
Inne przyczyny, które mogą zwiększać ryzyka zapalenia pęcherza to: cukrzyca,
wkładanie tamponów brudnymi dłońmi, podcieranie od tyłu do przodu podczas
korzystania z toalety, stosowanie nieodpowiednich kosmetyków do higieny intymnej,
trudności z opróżnianiem pęcherza, długotrwałe wstrzymanie oddania moczu, operacja
z wprowadzeniem cewnika moczowego, kamienie nerkowe.
Kogo i jak często dotyka zapalenie pęcherza moczowego?
Infekcja dróg moczowych częściej występuje u kobiet niż u mężczyzn. Szacuje się, że
cztery na dziesięć kobiet cierpi w swoim życiu na jakiś epizod zapalenia pęcherza
moczowego. A z nich prawie 30% to przypadki nawracającego zapalenia pęcherza
moczowego, z trzema lub więcej infekcjami w ciągu roku.
Nawracające zapalenie pęcherza moczowego występuje szczególnie często od 18. roku
życia, co zbiega się z rozpoczęciem współżycia seksualnego. Przypadki te utrzymują
się na wysokim poziomie w okresie płodności kobiety i nieznacznie wzrastają w okresie
menopauzy z powodu zmian we florze bakteryjnej pochwy. Gdy kobiety zbliżają się do
starości, zakażenia występują w mniejszym stopniu.
Co na zapalenie pęcherza? – zalecane sposoby leczenia
Łagodniejsze przypadki zapalenia pęcherza mogą ustąpić samoistnie. W większości
ciężkich dolegliwości konieczna jst wizyta u lekarza i leczenie antybiotykami, aby
zapobiec rozprzestrzenianiu się infekcji na inne narządy. Jednak w przypadku
nawracającego zapalenia pęcherza, powtarzanie tego leczenia może wywołać
postępującą immunizację bakterii, przez co stopniowo stają się oporne na działanie
antybiotyków. Z tego powodu coraz częściej stosuje się naturalne strategie leczenia i
zapobiegania tej infekcji.
Aby złagodzić objawy zapalenia pęcherza, zwykle warto:
- Użyć ciepłych okładów z termoforem na podbrzusze, aby złagodzić i
zminimalizować uczucie ucisku i bólu w tej okolicy. - Dobrze nawadniać organizm oraz unikać kawy, alkoholu, napojów z kofeiną i
pikantnych potraw, dopóki infekcja nie ustąpi. Produkty te mogą podrażnić
pęcherz i pogorszyć stan. - Wziąć ciepłą kąpiel w wannie przez 15-20 minut, aby złagodzić dyskomfort
związany z zapaleniem pęcherza. Warto robić też tzw. nasiadówki na pęcherz.
Wystarczy do kąpieli w ciepłej wodzie (około 36°C) dodać dwie szklanki naparu z
ziół (rumianku, liści brzozy, kory dębu lub sosnowego igliwia). - Pić herbatę lub soki z żurawiny, przyjmować suplementy z jej wyciągiem. Jest
bogata w witaminę C, która wzmacnia odporność organizmu. - Wdrożyć do diety olej lniany i kokosowy. Pierwszy skraca czas infekcji, drugi
działa antybakteryjnie. - Wypijać moczopędne napary ze skrzypu pospolitego lub selera i pietruszki. Poza
tym szklanka ciepłej wody z cytryną na pusty żołądek pomaga zmniejszyć
dyskomfort związany z zapaleniem pęcherza.
Większość objawów zapalenia pęcherza ustępuje w ciągu 24 do 48 godzin po
rozpoczęciu leczenia.
Jak zapobiegać zakażeniom pęcherza w przyszłości?
Zakażeniu dróg moczowych oraz zapaleniu pęcherza moczowego można częściowo
zapobiegać poprzez następujące działania:
- Picie co najmniej dwóch litrów wody dziennie, która rozrzedza mocz i sprawia, że
trzeba częściej korzystać z toalety. Dzięki temu bakterie wolniej się rozmnażają. - Niepowstrzymywanie oddawania moczu i całkowite opróżnianie pęcherza podczas
jego oddawania. - Unikanie używania mydła w okolicach narządów płciowych. Lepiej stosować
odpowiednie płyny i żele do higieny intymnej. - Spożywanie produktów naturalnych takich jak żurawina i cytryna, ponieważ
zakwaszają one mocz i zapobiegają rozprzestrzenianiu się infekcji. - Właściwe podcieranie się po skorzystaniu z toalety: od przodu do tyłu, w
przeciwnym razie bakterie obecne w okolicy odbytu mogą przenosić się do cewki
moczowej. - Skorzystanie z toalety po odbyciu stosunku seksualnego. Aktywność seksualna
zwiększa ryzyko infekcji do 40 razy i umożliwia niektórym drobnoustrojom
pozostawanie w cewce moczowej. - Noszenie bawełnianej bielizny i unikanie obcisłych ubrań.
Jakie są powikłania nieleczonych lub źle leczonych zakażeń pęcherza moczowego?
Infekcje początkowego stadium można wyleczyć za pomocą prostego leczenia, jednak
jeśli nie zostaną wyleczone na czas, może wystąpić kilka powikłań, wśród których są:
- rozsiane bakterie,
- poważniejsza infekcja, która prowadzi do innych chorób,
- zaburzenia pracy nerek,
- częstsze infekcje z bardziej agresywnymi lub opornymi na antybiotyki bakteriami,
- czasami przeradzające się w grzybice.
Jak potwierdzić obecność zapalenia pęcherza?
Oprócz charakterystycznych objawów, jakie daje zapalenie pęcherza moczowego, aby
potwierdzić podejrzenie opornej na domowe metody leczenia infekcji dróg moczowych,
można wykonać ogólną analizę moczu. Ma ona na celu wykrycie obecności białych
krwinek, czerwonych krwinek, bakterii i niektórych substancji chemicznych. Chociaż
podejrzenie ma charakter kliniczny, ostateczną diagnozę uzyskuje się na podstawie
posiewu moczu, czyli próbki moczu pobranej do sterylnego pojemnika, która określi
rodzaj obecnych zarazków i pozwoli dobrać odpowiedni antybiotyk do wyleczenia
choroby.
Warto pamiętać, że łagodne zakażenie pęcherza ustępuje mniej więcej po 2-3 dniach.
Jeśli objawy utrzymują się dłużej, niezbędna jest wizyta u lekarza.
